การมาของ ChatGPT ได้เกิดเทรนด์ใหม่ๆ ขึ้นเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานแชทบอต เรื่อยมาจนถึงการสร้างภาพแนวสตูดิโอ จิบลิ การทำ Art Toy มาจนถึงการใช้ค้นหาสถานที่จากภาพถ่าย และเทรนด์ใหม่ที่ว่านี้แหละที่กำลังเป็นเรื่องที่น่าจับตา พร้อมกับน่ากังวลไปพร้อมกัน
การใช้งาน ChatGPT สำหรับการค้นหาสถานที่จากภาพถ่ายเกิดขึ้นหลังจากโอเพนเอไอ เปิดตัวโมเดล AI ที่มีชื่อว่า o3 และ o4-mini ซึ่งมีความสามารถพิเศษในการคิดวิเคราะห์จากภาพที่อัปโหลดเข้าไป อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ คือ โมเดลเหล่านี้สามารถซูม ครอบตัด หรือหมุนภาพ เพื่อวิเคราะห์รายละเอียดต่างๆ ได้อย่างละเอียดถี่ถ้วน แม้ภาพนั้นจะเบลอหรือบิดเบี้ยวไปบ้างก็ตาม เมื่อรวมความสามารถในการวิเคราะห์ภาพอันชาญฉลาดนี้เข้ากับการค้นหาข้อมูลบนเว็บทำให้โมเดล AI กลายเป็นเครื่องมือค้นหาตำแหน่งที่ทรงพลังอย่างไม่น่าเชื่อ
ผู้ใช้บนแพลตฟอร์มเอ็กซ์ (X) ค้นพบว่าโมเดล o3 นั้นเก่งกาจมากในการระบุเมือง สถานที่สำคัญ หรือแม้กระทั่งร้านอาหารและบาร์ต่างๆ โดยอาศัยเพียงเบาะแสเล็กๆ น้อยๆ ที่ปรากฏในภาพ
ที่น่าสนใจคือ ในหลายกรณี ดูเหมือนว่าโมเดลไม่ได้ใช้ความจำจากการสนทนาครั้งก่อนๆ หรืออาศัยข้อมูล EXIF ซึ่งเป็นข้อมูลเมตาที่ฝังมากับไฟล์ภาพและอาจเปิดเผยตำแหน่งที่ถ่ายภาพนั้นๆ ได้
บนแพลตฟอร์ม X ในเวลานี้เต็มไปด้วยผู้ใช้งานที่ลองป้อนภาพถ่ายเมนูร้านอาหาร ภาพบรรยากาศในย่านต่างๆ ภาพด้านหน้าอาคาร หรือแม้แต่ภาพเซลฟี่ของตัวเอง แล้วสั่งให้ o3 เล่นเกมทายตำแหน่ง ในลักษณะที่คล้ายกับเกม GeoGuessr ที่ท้าทายให้ผู้เล่นทายสถานที่จากภาพ Google Street View
แน่นอนว่านี่คือประเด็นด้านความเป็นส่วนตัวที่น่ากังวลอย่างยิ่ง เพราะไม่มีอะไรจะหยุดยั้งผู้ไม่หวังดีจากการจับภาพหน้าจอ เช่น ภาพจาก Instagram Story ของใครสักคน แล้วนำไปให้ ChatGPT ช่วยค้นหาตำแหน่งเพื่อเปิดเผยข้อมูลส่วนตัว (Doxxing) ได้
อย่างไรก็ตาม ความสามารถในการค้นหาตำแหน่งจากภาพแบบนี้ ไม่ใช่เรื่องใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นพร้อม o3 และ o4-mini จากการทดสอบเปรียบเทียบโดยนำภาพเดียวกันไปให้ทั้ง o3 และโมเดลรุ่นเก่ากว่าอย่าง GPT-4o ซึ่งไม่มีความสามารถในการวิเคราะห์ภาพโดยตรง ลองทายตำแหน่ง พบว่าบ่อยครั้ง GPT-4o ก็สามารถให้คำตอบที่ถูกต้องได้เหมือนกัน และบางครั้งยังใช้เวลาน้อยกว่าด้วยซ้ำ แต่ก็มีอย่างน้อยหนึ่งกรณีในการทดสอบ ที่ o3 สามารถระบุตำแหน่งที่ GPT-4o ทำไม่ได้ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อให้ภาพหัวแรดสีม่วงติดผนังในบาร์ที่ค่อนข้างมืด o3 ตอบได้อย่างถูกต้องว่าเป็นบาร์ลับแห่งหนึ่งในย่านวิลเลียมสเบิร์กของนิวยอร์ก ไม่ใช่ผับในสหราชอาณาจักรอย่างที่ GPT-4o คาดเดา
อย่างไรก็ดี ทั้งหมดนี้ก็ไม่ได้หมายความว่า o3 จะทำงานได้อย่างสมบูรณ์แบบไร้ที่ติ ในการทดสอบหลายครั้ง o3 ก็ล้มเหลว ไม่สามารถหาคำตอบที่มั่นใจได้ หรือให้ข้อมูลตำแหน่งที่ผิดพลาด ผู้ใช้บน X หลายคนก็ตั้งข้อสังเกตเช่นกันว่า บางครั้งการคาดเดาตำแหน่งของ o3 ก็ผิดพลาดไปไกลมาก
ตรงจุดนี้ชวนให้คิดต่อไปว่าเทรนด์ที่กำลังเกิดขึ้นกำลังสะท้อนให้เห็นถึงความเสี่ยงใหม่ๆ ที่มาพร้อมกับโมเดล AI ที่มีความสามารถสูงขึ้น โดยเฉพาะความสามารถในการให้เหตุผลและวิเคราะห์ข้อมูลที่ซับซ้อน ดูเหมือนว่าตอนนี้ยังมีมาตรการป้องกันน้อยมากที่จะหยุดยั้งการใช้ ChatGPT ในลักษณะค้นหาตำแหน่งย้อนกลับ
ทางด้านโอเพนเอไอในฐานะผู้พัฒนา ChatGPT ก็ยังไม่ได้กล่าวถึงประเด็นนี้โดยตรงในรายงานด้านความปลอดภัยสำหรับ o3 และ o4-mini ที่เผยแพร่ออกมา
แหล่งข้อมูล
