เราอยู่ในยุคที่รถยนต์อัตโนมัติเริ่มวิ่งบนท้องถนนแล้ว บางประเทศเริ่มมีบริการรถแบบนี้ให้บริการเป็นแท็กซี่ด้วยซ้ำ ซึ่งทำให้สังคมมีคำถามสารพัดเกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ และคำถามที่ใหญ่สุดคือเรื่อง ‘ความปลอดภัย’ ที่เราจะแน่ใจได้ยังไงว่ารถยนต์อัตโนมัตินี้จะไม่ชนเรา ซึ่งถึงที่สุดนวัตกรรมรถอัตโนมัตินี้เขามีระบบในการตรวจจับวัตถุบนนถนนและคนเดินเท้าอยู่แล้วเพื่อไม่ให้ชน (แต่ถ้าวิ่งมาเร็วๆ ก็ย่อมหยุดไม่ทัน)

และนี่เองที่ทำให้ ‘ปัจจัยแบบมนุษย์’ ยังมีผลกับคำถามเรื่องความปลอดภัยของรถยนต์อัตโนมัติ

เราต่างถูกสอนมาว่าถ้าเราจะข้ามถนนให้ปลอดภัย เราควรจะต้องมองหน้าและสบตากับคนขับรถ ก่อนจะข้ามถนน เพราะนั่นเป็นหลักประกันว่า เขา ‘เห็น’ เราแน่ๆ และจะไม่ชนเรา

ซึ่งนี่คือสิ่งที่รถยนต์อัตโนมัติไม่มี และทำให้มันมีอันตรายจากพฤติกรรมของมนุษย์เอง ที่ไม่เข้าใจการทำงานของมัน

แต่ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยโตเกียวและเกียวโตก็มีทางออก และเป็นทางออกง่ายๆ เลยด้วย

ทีมวิจัยทำการทดลองว่า ถ้าเราติด ‘ตา’ โตๆ น่ารักๆ ไว้ที่รถ ให้ตามันหันไปหาคนที่เดินถนน หรือหันออกไปจากคนเดินถนนมันจะเป็นยังไง

ผลออกมาน่าสนใจมาก คนจะไม่ข้ามถนนถ้าตาของรถมองไปทางอื่น แต่ถ้าตาของรถมองมาทางคน เขาก็จะข้าม เพราะเขารู้สึกว่ารถ ‘เห็น’ เขาแล้ว

นี่เป็นทางออกของปัญหาที่ง่ายและฮามาก เพราะเอาจริงๆ ในการทดลอง การขยับของตาปลอมนั้นแค่ขยับลอยๆ แบบแยกออกจากเซนเซอร์ กล่าวคือมันไม่ได้โยงกับเซนเซอร์เพื่อบอกว่ารถ ‘เห็น’ เราจริงๆ หรือไม่ เพราะรถอัตโนมัตินั้นเห็นเราอยู่แล้ว โดยไม่ต้องมีสิ่งที่เรียกว่า ‘ตา’

แต่พอมี ‘ตา’ มันกลับส่งผลต่อพฤติกรรมของมนุษย์ได้อย่างเหลือเชื่อ เพราะมนุษย์จำนวนไม่น้อยยัง ‘จับจังหวะ’ ไม่ถูก ว่าถ้ารถยนต์อัตโนมัติวิ่งมา การข้ามถนนอย่างปลอดภัยให้รถ ‘เห็น’ และ ‘หยุดให้’ มันคือระยะขนาดไหน

ดังนั้น ‘ทางแก้’ หนึ่งที่จะทำให้รถยนต์อัตโนมัติ ‘ปลอดภัย’ กับมนุษย์ขึ้น คือ ใส่ตาเข้าไป และโยงเซนเซอร์ตรวจจับวัตถุกับ ‘ตา’ ของรถยนต์อัตโนมัติ เพื่อให้คนรู้ว่ารถมันกำลัง ‘เห็น’ เรา และข้ามถนนได้อย่างถูกจังหวะ หรือพูดง่ายๆ ถ้าเซนเซอร์ตรวจเจอ ก็ให้กลอกตามาหน่อย คนจะได้รู้

ทั้งหมดนี้ ก็จะเห็นว่ามันไม่ใช่ปัญหาของตัวเทคโนโลยีเลย แต่เป็นปัญหาของมนุษย์ที่ต้องดีลกับเทคโนโลยีล้วนๆ ซึ่งก็เป็นปัญหาคลาสสิกมาก ดังที่หลายคนก็คงเคยได้ยินว่า ‘หุ่นยนต์’ ทั้งหลาย เอาจริงๆ มันไม่มีความจำเป็นต้องมีร่างกายแบบมนุษย์เลย และร่างกายแบบอื่นอาจทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่าด้วยซ้ำ แต่ที่เขาออกแบบให้มันมีร่างกายแบบมนุษย์ มันมีเหตุผลง่ายๆ เลยว่า เพราะถ้าร่างกายมันไม่เหมือนมนุษย์ มนุษย์จะดีลกับมันไม่ถูก

และนี่ก็เช่นกัน รถยนต์ไม่จำเป็นต้องมี ‘ตา’ เลย แต่เวลามันมี ‘ตา’ เหมือนมนุษย์ มันทำให้มนุษย์เข้าใจมากกว่าเดิมว่าจะปฏิสัมพันธ์กับมันอย่างไรดี

แหล่งข้อมูล

https://www.facebook.com/brandthink.me/photos/a.1767934240198787/3480424012283126/